Aýak näme?

Rulman sözi goldamak ýa-da götermek manysyny berýän aýydan gelip çykýar.

Iki bölek arasynda otnositel hereket bar bolsa we bir bölegi beýlekisini goldaýan bolsa, goldaýan bölegi rulman diýilýär.

Şeýlelik bilen, podşipnik, başga bir mehaniki elementi ýa-da özi bilen deňeşdirilende hereket edýän bölegi goldaýan maşyn böleginiň mehaniki elementidir.

Otnositel hereket çyzykly ýa-da aýlawly bolup biler.

Dwigateliň kellesi we gollanmalaryndaky ýaly, gollanmalar podşipnik hökmünde hereket edýärler we degişlilikde hereket çyzykly. Şonuň ýaly-da, freze maşynlarynyň we planar maşynlaryň usullaryna podşipnik hökmünde seredip bolar.

Torna, buraw we içgysgynç maşynlar, awtoulaglaryň oklary, krank milleri we ş.m. ýagdaýlarynda bolşy ýaly, bularyň we rulmanyň arasyndaky otnositel hereket aýlanýar.

Rulmanlar üçin zerurlyk.

Enjamlaryň ähli görnüşlerinde diýen ýaly hereket ýa-da güýç aýlanýan şahalaryň üsti bilen geçirilmeli, bu bolsa öz gezeginde podşipnikler tarapyndan saklanýar.

Bu podşipnikler iň az sürtülme bilen şahalaryň erkin we rahat aýlanmagyna mümkinçilik berýär. Kuwwatyň ýa-da hereketiň ýitmegi, göteriji ýüzleri laýyk ýaglamak bilen azaldylyp bilner.

Rulmanlaryň zerurlygy ýa-da zerurlygy aşakdaky iki maksat üçin.

1. Aýlanýan şahalara goldaw bermek.

2. Şahlaryň erkin we rahat aýlanmagyna rugsat bermek.

3. Zyňylýan we radial ýükleri götermek.

Rulman görnüşleri.

Adatça, podşipnikleri aşakdaky ýaly iki görnüşe bölmek bolar:

1. Süýşýän kontakt podşipnikleri we;

2. Kontakt podşipnikleri ýa-da sürtülme garşy podşipnikler.

1. Süýşýän aragatnaşyk podşipnikleri;

Süýşýän kontakt podşipnikleri we şahlary biri-birine süýşmegi sebäpli degişlilikde hereket edýär. Umuman, rulonlary we toplary ulanmaýan ähli podşipnikleri süýşýän kontakt podşipnikleri diýip atlandyryp bolar.

Süýşýän aragatnaşyklar Rulmanlar mundan beýläk aşakdaky görnüşlere bölünýär.

i. Sag çyzyk ýa-da gollanma;

Otnositel hereketiň ugry we üstleriň süýşmegi paralel bolsa, podşipnik dogry çyzyk ýa-da gollanma hökmünde bellidir, mysal üçin, hereketlendirijiniň kelleleri boýunça gollanmalar, degirmen maşynlary we buraw we içgysgynç maşynlar.

ii. Radial ýa-da Journalurnal ýazgysy;

Mil bilen rulmanyň arasyndaky otnositel hereket aýlanýan bolsa we ýük şahanyň okuna perpendikulýar hereket edýän bolsa ýa-da mil radiusy boýunça hereket edýän bolsa, rulman journalurnal göteriji ýa-da radial rulman diýilýär.

Rulman bilen gurşalan şahanyň bölegi journalurnal diýilýär.

iii. Zyňmak;

Rulmanyň üstündäki ýük miliň okuna parallel bolsa, rulman zyňylýan rulman diýilýär.

iv. Aýak basgançagy ýa-da podşipnik;

Zynjyrly podşipnikde, eger ujuň ujy dikligine dik durmak bilen gutarsa, aýak yzy ýa-da diregli podşipnik diýilýär.

ýaka götermek;

Zynjyrly podşipnikde, eger ujuň ujy rulmanyň üstünden we daşyna uzalyp gidýän bolsa, ol ýakasy rulman diýilýär. Miliň oky keseligine galýar.

vi. Düşekli podşipnik;

# # Suratda gyrymsy rulmanyň ýönekeý görnüşi görkezilýär. 1.8 aşakda. Ol çoýun demir korpusdan we bürünçden ýa-da ýaragdan ýasalan gyrymsy agaçdan durýar.

Bedeniň gönüburçly bazasy bar. Işleýiş ýerini azaltmak üçin esas çukurdan ýasalýar. Rulmany berkitmek üçin esasda iki elliptik deşik berilýär.

Gyrymsy agaçdan geçýän bedeniň ýokarsynda ýag çukury berilýär. Şeýlelik bilen, ýag çukurynyň üsti bilen şaha we gyrymsylyk üçin ýaglamak mümkin.

Gyrymsylygyň içki diametri miliň diametrine deňdir. Tohum, aýlanmagynyň ýa-da mil bilen süýşmeginiň öňüni almak üçin, grub nurbaty bilen berkidilýär.

Eger gyrymsy könelse, ýerine täzesi çalyşýar. Maýa diňe podşipnikiň içine salnyp bilner. Bu rulmanyň bir kemçiligi.

Dişli podşipnik ýeňil ýüklerde we pes tizlikde ulanylýar.

vii. Pyýada podşipnik;

Pyýada podşipnik “Plummer block” diýlip atlandyrylýar. Oňa bölünen ýa-da bölünen journalurnal ýazgysy hem diýilýär.

Ol pedal diýilýän çoýun blokdan, çoýun demir gapakdan, iki ýarymda ýaragly bürünçden, iki sany ýumşak polat inedördül kelleli we ## suratda görkezilişi ýaly iki sany altyburç gulply hozdan ybarat. 1.9 aşakda.

Rulman bölünen görnüşdir; iki bölege bölünýär.

Topokarky bölegi kwadrat kelleli boltlar we altyburçly hozlar arkaly pedal diýilýän esasy bedene berkidilen gapak diýilýär.

Rulmanyň bu bölünmegi ýa-da bölünmegi, şahany we bölünen gyrymsy agaçlaryň ýarysyny ýerleşdirmegi we aýyrmagy aňsatlaşdyrýar.

Bölünen gyrymsy agaçlar ýa-da basgançaklar diýilýär.

Bedeniň deşigine gabat gelýän aşaky bölek gyrymsy agaçda berilýär.

Şah bilen birlikde gyrymsylygyň aýlanmagynyň öňüni almak we uçlaryň ýakasyndaky flanesler arkaly eksenel hereketiň öňüni almak.

Bölünen gyrymsy material bürünç, bürünç, ak metal we ş.m.

Şah aşaky bölünen gyrymsylygyň üstünde ýerleşýär. Upperokarky bölek gyrymsy agajyň üstünde goýulýar we ahyrynda gapak berkidilýär.

Gap bilen göwresiň arasynda kiçijik arassalama galýar, bu täze çyzgylar bilen gyrymsy halas edilmegi sebäpli gapak düşürilende kömek edýär.

Bu podşipnik ýokary tizlikde we ýüküň dürli ugurlarynda ulanylýar.

viii. Aýak yzy ýa-da Pivot podşipnik.

Aýak yzynda ýa-da aýlawly podşipnikde basyş miliň okuna parallel hereket edýär we mil bir ujundaky podşipnikde ýerleşýär.

Ol ## suratda görkezilişi ýaly dörtburç esasly we ýaragly gyrymsy demirden ýasalan tegelek blokdan ýa-da korpusdan durýar. 1.10 aşakda.

Blokyň açyk ujy bar, onuň üsti bilen mil goýulýar. Mil, dikligine polat diskiň üstünde dikligine ýerleşýär.

Diskiň we göwresiň ýarysyna salynýan gysgyç arkaly, mil bilen birlikde aýlanmagynyň öňüni alýar.

Tohum bilen şahanyň aýlanmagy, ýakasynyň aşagyndaky boýnunda berlen gabyň kömegi bilen öňüni alýar.

Bu podşipnikler ýeňil ýük we pes tizlik üçin ulanylýan dokma, kagyz we ş.m. enjamlarynda amaly tapýar.

Aýak yzynda, ýag merkezden gaçyryş güýji bilen merkezden daşyna zyňylýar.

2. Kontakt podşipnikleri ýa-da sürtülmä garşy podşipnikler.

Kontakt podşipnikleri togalanýan mahaly, podşipnik bilen rulmanyň arasyndaky otnositel hereket, podşipniklerde ulanylýan toplaryň we rulonlaryň togalanmagy sebäpli ýüze çykýar.

Şonuň üçin bular togalanýan kontakt podşipnikleri ýa-da top we rolikli podşipnikler diýilýär.

Rulman sürtülmesi kontakt podşipnikleri bilen deňeşdirilende has azdyr we köplenç ýüküň aşagynda başlamagy we durmagy talap edýän tehnikanyň aşgazany az bolýar.

Şonuň üçin bu podşipniklere sürtülme garşy podşipnikler diýilýär.

Sürtülmä garşy podşipnikleriň iki görnüşi bar we olar;

1. Top podşipnikleri we;

2. Rolikli podşipnik.

i. Top podşipnikleri;

Sferik toplar, ruletlerde ulanylýar.

Iki podşipnik bar;

(i) Radial top podşipnikleri we (ii) Top podşipniklerini zyňyň.

Radial top podşipnikleri radial ýükleri ýa-da şahalaryň okuna perpendikulýar ýükleri götermek üçin ulanylýar, zyňylýan podşipnikler bolsa zyňylýan ýükler üçin, ýagny miliň okuna parallel hereket edýän ýükler üçin ulanylýar.

Top podşipniklerini zyňyň şahalara zyňylýan ýükleri götermek üçin ulanylýar.

Iki ýaryşyň arasynda ýerleşdirilen gaty polat toplardan ybarat. Acesaryşlar gaty gaty polat halkalardyr. Bir ýaryş mil bilen bilelikde aýlanýar, beýlekisi podşipnikde berkidilýär.

Toplar kapasalaryň kömegi bilen saklanýar. Kafesler basylan bürünçden düzülen toplary bölüjilerdir.

Simpleönekeý zyňylýan rulmanyň tertibi ## suratda görkezilýär. 1.11 aşakda. Zyňylýan top podşipnikleri 2000 aýlaw tizligine çenli ulanylýar.

Zyňylýan ýükleriň has ýokary tizligi üçin burç kontakt şarlary ulanylýar. Speedokary tizlik bilen toplar zyňylýan podşipniklerde ösen merkezden gaçyryş güýji sebäpli ýaryşlardan çykarylýar.

ii. Rolikli podşipnikler;

Rolikli podşipnikler radial rolikli podşipnikler we rolikli rulmanlar hökmünde toparlara bölünip bilner. Radial we zyňylýan rolikli podşipnikler degişlilikde radial we zyňylýan ýükleri göterýär.

Bu podşipnikleriň ikisi-de silindr rolikli rulmanlar, iňňe rolikleri we rulonly rulmanlar ýaly ulanylýan rulonlaryň görnüşleri boýunça hasam toparlara bölünip bilner.

Top podşipnikleri bilen deňeşdirilende, rolikli podşipnikler has sürtülme döredýär, ýöne has uly ýük göterijiligine eýe. Lighteňil ýük goşundylary üçin, tehniki hyzmaty şol bir ululykdaky rulonlardan az bolan top rulmanlary ulanylýar.

Şeýle-de bolsa, ýük birneme agyr bolsa we podşipnikler şok ýüklenmeli bolsa, diňe rolikli podşipnikler ulanylýar.

Topyň we rolikli podşipnikleriň artykmaçlyklary we kemçilikleri;

Süýşýän kontakt podşipnikleri bilen deňeşdirilende, togalanýan kontakt podşipnikleri aşakdaky artykmaçlyklara we kemçiliklere eýe.

Üstünlikleri.

1. Başlangyç we işleýän sürtülme pes.

2. Çalyşmak aňsat.

3. Radial we eksenel ýükler üçin ulanylyp bilner.

4. Ricaglamak ýönekeý.

5. Bejeriş bahasy pes.

Adetmezçilikleri.

1. Initialokary başlangyç bahasy.

2. Rulman şowsuzlygynyň ýüze çykandygyny duýmak kyn.

3. Jaý götermek üçin ýokary takyk işlemek zerur.